طراحی منظر و فضای سبز

امروزه یکی از مشکلات بزرگ زندگی شهری آلودگی محیطی و کمبود فضاهای سبز می‌باشد. برای این منظور محوطه سازی در فضای باغچه ها و حتی در پشت بام ها به عنوان روف گاردن کاربرد زیادی دارد. البته از دیگر خصوصیات آن ایجاد فضای سبز ایجاد فضایی دلنشین و روحیه بخش برای استفاده کنندگان به شمار می‌رود که در محوطه سازی باغ و ویلا و استخر مورد توجه قرار می‌گیرد. ضمن اینکه موجب زیبایی و هماهنگی با نمای ویلا و باعث جذابیت بیشتر فضا نیز میشود.

گسترش آپارتمان نشینی و توسعه ساخت و سازهای انبوه، سازه های ویلایی را محدود و محدودتر می کند و حالا در شهرهای بزرگ کمتر شاهد خانه ها و ساختمان های ویلایی هستیم.

اما این موضوع به آن معنا نیست که باید از ساخت فضای سبز و دیزاین محوطه خود صرف نظر کنید. تلفیق علم و هنر در زمینه طراحی و لند اسکیپ، این امکان را فراهم می کند تا حتی در خانه ها و آپارتمان های کوچک و فضاهای محدود هم قادر به ایجاد فضای سبز باشید. اما ایجاد محوطه سبز در شهرها از قواعد و اصولی پیروی می کند که رعایت آن ها لازمه اخذ نتیجه مطلوب و دلخواه است. بنابراین بهتر است برای طراحی فضای خود از افراد با تجربه کمک بگیرید و سلایق خود را به استانداردهای معین اتکا دهید.

محوطه سازی باغ :

محوطه سازی باغ باید توسط معماران حرفه‌ای انجام شود به این دلیل که ویژگی‌های مختلفی در ساخت آن لحاظ می‌شود که پرداختن به آن ها نیاز به تجربه و تخصص دارد. به طورکلی برای محوطه سازی باغچه و باغ می توان از المان‌هایی همانند گیاهان، آلاچیق، برکه، استخر، آبنما و غیره بهره برد اما نکته اصلی در آن است که کلیه این المان‌ها به شکلی مورد استفاده قرار بگیرند که در نهایت فضای باغ در عین رعایت اصول طراحی زیبا و چشم نواز به

نظر برسد.

یکی از اصلی ترین گام هایی که در محوطه سازی باغ باید مد نظر داشته باشید، مرزبندی بخش های مختلف باغ، به شکلی است که هر یک از بخش های آن به نوعی از کاشت گل و گیاهان اختصاص یافته باشد. در این مرزبندی شما ممکن است بخشی را به کاشت چمن و بخشی دیگر را به جایگیری شمشادها اختصاص دهید. همین طور بخشی از باغ می تواند مخصوص به گل ها و گیاهان زینتی بوده و بخشی دیگر به درختان مرتفع یا درختان میوه اختصاص یافته باشد.

انتخاب طرح محوطه سازی باغ و باغچه :

قدم اول برای اجرای محوطه سازی باغچه در اصل انتخاب طرح و شیوه سازمان دهی گل و گیاهان در باغ و باغچه است.انواع طرح های متفاوتی برای موطه سازی باغ و باغچه وجود دارد.طرح شطرنجی،طرح خطی راه راه و دایره ای شکل از رایج ترین انواع طرح ها در محوطه سازی هستند.انتخاب طرح در مرحله اول به شما کمک میکند تا راحت تر و هدفمندانه مصالح و متریال خود را انتخاب کنید.

مصالح و متریال لازم برای محوطه سازی :

برای محوطه سازی باغ و باغچه می توان از ترکیب مصالح گوناگون نظیر چوب، تخته سنگ، سرامیک ، سنگ ریزه، درختچه های تزئینی، خره ها و بوته های کوتاه و ... استفاده کرد. انتخاب این مصالح و متریال بر اساس سلیقه کارفرما، بودجه، زمانبدی و مواردی که جزو اصول محوطه سازی است، انجام میگیرد.یکی از این اصول اهمیت به اقلیم است. باید مراقب میزان بارندگی، شدت تابش نور آفتاب، بالاترین و پایین ترین دمای سالانه، و بسیاری از موارد دیگر بود.در نهایت هم باید ترکیبی که جذابیت بیشتری را در فضای باغ ایجاد میکند انتخاب کنیم.

گیاهان مناسب برای محوطه سازی :

گیاهانی که ارتفاع کم و درحد یک متر دارند، در کنار چمنکاری محوطه ایده بسیار خوب و همه پسندی جهت محوطه سازی باغ و باغچه ها و فضای سبز حیاط ها محسوب می شوند. باتوجه به اینکه این دسته از گیاهان تا حد مشخصی رشد نمی کنند، نیاز به هرس نیز ندارند و به همین جهت نگهداری از آنها آسانتر است.

درختچه ها و بوته های کم ارتفاع پوشش دهنده نیاز به آبیاری زیادی ندارند و می توانید از آنها در مناطق خشک و زمین های شور هم استفاده کنید.جهت درختکاری در محوطه باغ و باغچه ها باید از درختانی استفاده  کنید که سرعت رشد بالایی دارند، برای این منظور درختان اقاقیا، چنار و سرو و توت آمریکایی مناسب هستند.

کف سازی محوطه باغ و باغچه :

همیشه یکی از موثرترین قسمتهای کف محوطه سازی است. کفپوش بخشی از سخت در محوطه سازی   است که می تواند در هدایت کاربران ، تقسیم فضا ، زیبایی ، ساختار فضا ، تحریک حسی خاص و … در محوطه سازی نقش مهمی داشته باشد. استفاده از مواد محوطه سازی مناسب در این منطقه برای حفظ امنیت ، زیبایی و قدرت بسیار مهم است.

در انتخاب کفپوش ها باید دقت کافی را داشته باشید ،اغلب مشکل ساز می شوند، زیرا موادی که با آن ساخته می شوند باید برای مقاومت در برابر دمای بالا، مقاومت در برابر رطوبت و همچنین در صورت خیس شدن ایمن باشند. گاهی اوقات سخت است که به این فکر کنید که چگونه فضا را دنج جلوه دهید و در عین حال با طراحی خانه ترکیب شود، یعنی بدون از دست دادن لمس آن، کاربردی باشد. 

استفاده از باغچه دیواری :

در صورتی که فضای کوچک باغچه شما برای قرار دادن گلدان ها محدود است، می توانید با ایجاد قفسه هایی روی دیوار از حداکثر پتانسیل فضا بهره بگیرید و زینت و جلوه محیط خود را با قرار دادن گلدان ها روی دیوار و ایجاد یک دیوار سبز و زیبا افزایش دهید.

نور پردازی باغ و باغچه :

در نورپردازی باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
1. از تجهیزات مختلف نورپردازی استفاده کرده و تک محور عمل نکنید.
2. از رنگ های متنوع در نورپردازی باغ بهره برده و فضا را به نوعی شاخص گذاری کنید.
3. مسیر رفت و آمد را به خوبی روشن کرده و حتما سهولت رویت مسیر و تا حدودی از محوطه اطراف آن را مد نظر داشته باشید.
4. به شکلی نورپردازی را انجام دهید تا تجهیزات اضافه شده به فضای باغ، به خوبی دیده شده و امکان استفاده کردن از آن ها وجود داشته باشد. به طور مثال این در خصوص لمکده ها یا آلاچیق ها مصداق خواهد داشت.

المان‌های مورد استفاده در محوطه سازی ویلا چه چیزهایی هستند؟

به طور کلی محوطه سازی ویلا یا همان لنداسکیپ، یک سری عناصر خاص دارد که یک محوطه‌ سازی خوب، از کاربرد صحیح و بهینه آن‌ها به دست می‌آید. این عناصر را به طور خلاصه این جا معرفی می‌کنیم:

فضای سبز: مهم است که بدانیم در چه محیطی باید محوطه‌ سازی کنیم، گیاهان خاص منطقه را بشناسیم و با توجه به اقلیم خاص آن جا، محوطه را طراحی کنیم. مثلا یک باغ سنتی در شهرهای جنوبی یا کویری ایران مثل بندرعباس یا یزد، باید بیشتر از درختان سرو یا همیشه بهار تشکیل شود تا هم سایه خوبی بدهند و هم نیاز به باران نداشته باشند.

 اما محوطه‌ سازی ویلا در شمال ایران می‎تواند انواع سرخس، میوه و گل‌های تزئینی را هم در خودش جای بدهد. همچنین داشتن پیچک روی دیوار، شمشادکاری و… همه از مواردی هستند که می‌توانند فضای سبز ویلای شما را حسابی متفاوت جلوه بدهند.

مبلمان فضای باز: مبلمان فضای باز به طور کلی به هر وسیله‌ مبلمانی گفته می‌شود که در فضای بیرون منزل و برای استفاده در محوطه باغ یا حیاط به کار می‎رود. وسایلی مثل نیمکت، ست مبلمان تراس، میزهای مختلف، باربیکیو، تاب و حتی آلاچیق مبلمان فضای باز محسوب می‌شوند. استفاده از این نوع مبلمان هوشمندی و دقت خاص خودش را می‌خواهد.

نور: نورپردازی محوطه، می‌تواند ویلای شما را از این رو به آن رو کند. در واقع بهتر است بگوییم که یک ویلای لوکس و بی‌نقص، با نورپردازی غیرمناسب به خانه‌ای معمولی تبدیل خواهد شد و یک ویلای عادی، با نورپردازی خوب وسیع و دلبازتر می‌شود. نورپردازی در استخر، باغچه، مسیر رفت و آمد، تراس‌ها و بالکن‌های مجموعه و با استفاده از چراغ، فانوس، ریسه و حتی شمع انجام می‌شود.

استخر و آبنما را فراموش نکنید :

داشتن استخر و آبنما، می‌تواند هم فضای شما را زیبا کند و هم کاربرد ویلایتان را راحت‌تر کند. استخر هم محلی است برای شنا و هم برای ورزش‌های آبی، چه کسی دوست ندارد که در خانه‌اش یک استخر داشته باشد؟

استخرهایی که در فضای بیرون مثل باغ و حیاط ساخته می‌شوند بیشتر از جنس بتن و سیمان هستند (و طبعا طراحی و اجرایشان هم برای شما هزینه بیشتری خواهد داشت) اما استخرهای فرفورژه یا فلزی هم قیمت کمتری دارند و هم می‌توانند  در فضای داخلی مثل سونا و جکوزی یا زیرزمین قرار بگیرند.

علاوه بر استخر، آبنما هم در حیاط هم هوا را تازه نگه می‌دارد و هم صدای آب مطبوعی را به فضا اضافه می‎کند تا همیشه احساس کنید که در طبیعت هستید. آبنماها می‌توانند  به صورت پیش ساخته و یا با طراحی شخصی، از جنس بتن، سیمان، مرمر، گچ و دیگر مواد اجرا شوند و در حیاط یا باغ و حتی میان خانه شما قرار بگیرند.

آلاچیق ها عضو جدانشدنی :

آلاچیق (Pavilion) یک کلمه عمومی است که در فارسی نشان می دهد چه نوع پناهگاهی در فضای باز استفاده می شود و حتی نوع استفاده در بعضی موارد به عنوان پارکینگ نیز تغییری در نام ایجاد نمی کند. با این وجود ، در محوطه سازی بسته به کاربرد آنها ، انواع مختلفی از آلاچیق ها نام و تعاریف مختلفی ارائه می شود.

آلاچیق ها بسیار جذاب هستند و به ویژه جز عناصر  محبوب برای محوطه سازی باغ های ما هستند. اگر می خواهید یک مکان سرپوشیده در باغ که با نیمکت یا مبلمان باغچه داشته باشید ، به نمونه های اخیر ما از آلاچیق ها نگاهی بیندازید!

این سازه‌ها که به آن آلاچیق نیز می‌گویند، عمدتاً از چوب یا فلز ساخته می‌شوند و دارای پوششی برای محافظت از آنها در برابر آفتاب یا باران هستند. می توانید در آنجا استراحت کنید، یک کتاب خوب بخوانید، قهوه یا چای بنوشید و فقط استراحت کنید.

همچنین ممکن است بخواهید مهمانان خود را بیشتر برای صبحانه دعوت کنید – آلاچیق قطعا مکان مورد علاقه شما برای سرگرمی خواهد بود! از آب و هوا و طبیعت جلوی خانه و ویلا  خود لذت ببرید!

محوطه سازی باغچه :

استفاده از چوب ترمود با سنگ رودخانه محصور در قالبهای مختلف ، طرحی خاص و منحصر به فرد را به مخاطب می بخشد .استفاده از اشکال دایره ای در طراحی باغچه حیاط خانه گاهی منجر به ایده های خلاقانه می شود.

محوطه سازی حیاط کوچک :

هرچه فضای شما کوچکتر باشد ، باید با دقت بیشتری به نمای حیاط خانه توجه کنید. با داشتن موقعیتی زیبا در مناطق شهری و اماکن مسکونی ، می توانید ساکنان و میهمانان و از این رو ارزش ملک را بسیار جذاب کنید.
استفاده از واش بتن به جای موزاییک منظم ، صد برابر تأثیر بیشتری به خانه شما می بخشد. استفاده از سنگ های رودخانه به جای چمن ، هزینه مراقبت را بیش از ۷۰ درصد کاهش می دهد.

محوطه سازی باغچه کوچک :

باغچه کوچک دارای مزایای بسیاری هستند که مهمترین آنها نگهداری آسانتر از باغها است. چنین مکان هایی برای عملی کردن ایده های فردی در زمینه طراحی باغ مناسب است.

مراحل اجرای محوطه سازی :

1. آماده سازی محوطه وصاف کردن محوطه
2. بررسی مسیر های ارتباطی (خیابان ها) و پیاده رو ها
3. بررسی شبکه های آب و فاضلاب
4. اجرای سیستم آبیاری و آبرسانی به محوطه
5. ساماندهی شبکه های برق و گاز و در آخر شروع به اجرای محوطه سازی.

انواع سبک‌های طراحی محوطه :

محوطه سازی را می توان به سبک های مختلف انجام داد که می تواند به صورت کلاسیک باشد (باغ مراکش ، باغ ایتالیایی ، باغ فرانسوی ، باغ اسپانیایی ، باغ انگلیسی قرن قبل از ۱۸) ، مدرن (باغ معاصر آمریکایی) ، سبک طبیعی (باغ ژاپنی ، باغ چینی). باغ انگلیسی بعد از قرن هجدهم). چشم انداز به شکل یک باغ ایرانی به سبک کلاسیک است و برای بهبود چشم انداز در یک باغ به این سبک باید یک منطقه بزرگ و یک منطقه کوچک وجود داشته باشد که برای این نوع سبک باغبانی مناسب نباشد.

در سبک مراکشی ، گیاهان گرمسیری مانند نخل غالب هستند. محوطه سازی باغ به سبک مورو بیشتر مناسب مناطق جنوبی و شمالی کشور است اما از نظر ترتیب بندی می توان آنها را در سایر مناطق کشور که آب و هوای سرد ندارند اجرا کرد. محوطه سازی باغ فرانسوی گزینه خوبی برای محوطه سازی در مناطق سردسیر است. زیرا بیشتر گیاهان این سبک در برابر سرما مقاوم هستند. برای انواع دیگر باغبانی ، محدودیت های زیادی از نظر پوشش گیاهی وجود ندارد و می توان منطقه را با توجه به سبک های دیگر طراحی کرد.

آیا شما باغ های رسمی یا غیر رسمی را ترجیح می دهید؟ باغ های رسمی دارای مرتب و هندسی با خطوط مستقیم و پرچین های قطع شده هستند ، در حالی که باغ های غیررسمی از منحنی های آلی تشکیل شده اند.

محوطه سازی باغ من چه مدت طول می کشد؟

این به نوع پروژه بستگی دارد. اگر بودجه دارید و از افراد متخصص استفاده می کنید ، آنها به شما یک جدول زمانی و برنامه کاری دقیق را در نقل قول خود ارائه می دهند. کار در مرحله می تواند به گردش پول کمک کند. در صورت امکان در ماه های زمستان ، ابتدا باید فضای سبز را به پایان برسانید تا باغ برای کاشت در بهار آماده شود. دیوار یا پاسیو زیر ۳ درجه نسازید زیرا یخ زدگی باعث ضعف بتن و ملات جدید می شود.